Programma Sociaal Domein

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Perspectief 2023 sociaal domein
Zorg en ondersteuning, werk en inkomen, (passend) onderwijs en overig preventief beleid met name rond jeugd en gezondheid vormen het hart van het Programma Sociaal Domein. Dit programma streeft er naar dat de inwoners van Twenterand zo veel mogelijk zelf hun dagelijkse dingen kunnen doen en daar zelf over beslissen om mee te kunnen doen in de samenleving. Thuis, in de buurt, bij een vereniging of organisatie of op het werk. Alle mogelijkheden (eigen kracht) van inwoners en hun omgeving worden hierbij benut. Waar dat niet lukt worden inwoners hierbij geholpen of ondersteund. In het jeugdbeleid en onderwijs stimuleren wij ontwikkeling van het individu. In de zorg en minimabeleid worden beperkingen c.q. ontbrekende middelen waar nodig gecompenseerd. Rond werkgelegenheid is er aandacht voor specifieke doelgroepen met arbeidsbeperkingen. Veranderingen hebben vooral betrekking op mensen in een kwetsbare positie. De sociaaleconomische problematiek in onze gemeente is stevig en dus de opgave in het sociaal domein ook fors.

Het inhoudelijk kader van dit programma wordt gevormd door onze integrale beleidsnota Sociaal Domein 2019-2023 (de looptijd is recent verlengd), waarbij een stevige koppeling met (het ontwikkelprogramma) Transformatie (onze interventies) aan de orde is. Vernieuwen en besparen gaan hand in hand. Met samenwerkingspartners en inwoners willen we komen tot nieuwe oplossingen, nieuwe vormen van samenwerking en ondersteuningsvormen, met als doel het nog slimmer, effectiever en doelmatiger ondersteunen van inwoners die dit nodig hebben. Dit doen we op basis van een visie in combinatie met ervaringen uit de praktijk. Tenslotte versterken regionale samenwerking en lokale inzet elkaar bij het vormgeven van taken binnen het sociaal domein. Interactie en samenwerking is in het sociaal domein essentieel. Met medeoverheden, organisaties, ondernemers maar zeker ook met (vertegenwoordigers van) de doelgroep. Goed om te zien dat naast onze Adviesraad Wmo er nu ook een jongerenpanel is ontstaan. 

De gemeente heeft een wettelijke taak in het sociaal domein. Wij verliezen niet uit het oog dat er altijd een vangnet moet zijn voor de meest kwetsbaren. Ook zullen er de juiste voorzieningen moeten zijn ter ondersteuning van die eigen kracht. Het voorliggend veld wordt daarom continu betrokken, maar zal ook prioriteiten moeten stellen en intensief moeten samenwerken. We werken aan een geactualiseerde visie op het voorliggend veld binnen het traject van het maken van onze nieuwe Integrale beleidsnota Sociaal Domein.  We hechten aan goede relaties maar vragen ook om begrip dat besparingen aan de orde zijn en meedenkkracht om de juiste keuzen te maken in het belang van de inwoner.  Onderbouwen wat nodig is om onze inwoners mee te laten doen in plaats van dat de huidige domeinen of regels de norm zijn. Normaliseren (een term uit de regiovisie jeugdhulp) is hierbij sociaal domein breed een leidend principe vanaf nu. Daarmee wordt de ondersteuning meer integraal, efficiënter en dicht bij huis zodat wij maatwerk kunnen leveren dat aansluit bij de kracht van onze inwoners. Interactie en bevorderen van initiatieven uit de samenleving verdienen ruimte voor ontwikkeling om inwoners te ondersteunen en de benutting van hun eigen kracht waar te laten maken. Via onze Transformatie-aanpak stimuleren wij innovatie, deze komt niet vanzelf tot stand. Sturing in het sociaal domein is niet eenvoudig. Goede instrumenten zijn daarom belangrijk. We noemen een vernieuwd subsidiebeleid en daarnaast zijn we nu ook gestart met de opdracht uit het coalitieakkoord om te komen tot betere en meer actuele sturingsgegevens door de vorming van een dashboard.
 
Kijkend naar de ontwikkelingen in het sociaal domein de komende periode zien wij diverse inhoudelijke ontwikkelingen en nog immer een zorgelijke financiële situatie. Het sociaal domein is het grootste programma binnen de begroting, met ongeveer 58% van de uitgaven. Al sinds de  decentralisaties in 2015 zijn er forse tekorten De financiering van het Rijk (het verdeelmodel) sluit voor Twenterand niet goed aan bij de uit te voeren taken. We blijven daarom lobbyen voor meer geld: de koek moet groter! Daarnaast blijven we zoeken naar mogelijkheden om fors te besparen. Een eerste aanzet zit in deze begroting en bij de uitwerking van het scenario "een economisch sterke gemeente met een sociaal kloppend hart" in 2023 zal nader beschreven worden wat dit betekent. De rapportages van Twenterand Duurzaam Financieel gezond vormen hier input voor. Parallel wordt ook onze integrale beleidsnota sociaal domein (IBN) herzien. Voor een toelichting hierop zie de doelenboom Transformatie in deze begroting. 

Er is voor 2023 wederom veel werk aan de winkel. In de zes doelenbomen binnen dit programma gaan wij hier nader op in. Naast besparingen en de plannen die er liggen van participatie tot preventie loopt het regulier werk ook gewoon door om de zorg en ondersteuning te bieden aan degenen die het echt nodig hebben.  

Doelenboom Sociale Zaken

Doel: Financieel en sociaal zelfredzame inwoners

Terug naar navigatie - Doel: Financieel en sociaal zelfredzame inwoners

Het hebben van werk of een zinvolle dagbesteding zijn dingen die meedoen in de samenleving mogelijk kan maken. Het zorgt voor ritme en structuur en het geeft eigenwaarde. We willen dat elke inwoner van de gemeente Twenterand de mogelijkheid krijgt om naar vermogen mee te doen aan de samenleving. We ondersteunen inwoners die niet zelf in hun levensonderhoud kunnen voorzien met een uitkering. Voor de meest kwetsbaren uit onze samenleving ligt er een opgave wat betreft het vinden van passend werk.
Kinderen moeten zich kunnen ontplooien, hun eigen mogelijkheden ontdekken en ontwikkelen en volop mee kunnen doen in de samenleving. Belangrijk is dat zij perspectief houden op een gelukkig leven. Elk kind moet niet alleen kunnen beschikken over voedsel, kleding en andere basisbehoeften, maar moet ook mee kunnen op schoolreis, lid van de bibliotheek kunnen worden en bijvoorbeeld wekelijks kunnen sporten of muziek maken.

 

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Metingen en verplichte indicatoren

Terug naar navigatie - Metingen en verplichte indicatoren
Beleidsdoelen Begroot 2023 Begroot 2022 2021 2020 2019 2018 2017 2016 Bron
 Naar vermogen participerende (niet) uitkeringsgerechtigden
Aantal uitkeringsgerechtigden* (participatiewet) 425 430 403 432 442 462 511(01-7) 489 (31/5) CIV
Aantal personen met een loonkostensubsidie (nieuwe indicator 2021) 130 110 115 97 - - - - CIV
Aantal uitkeringsgerechtigden (IOAW/IOAZ) 22 22 22 22 24 25 36(01/07) 38 (31/5) CIV
Aantal activeringstrajecten 250 350 235 330 334 366 490 434 (31/5) CIV
Aantal Wsw 'zittend bestand' in arbeidsjaren 200 210 221 255 267 267 285 (01-07) 295 meicirculaire
Aantal taakstelling vergunninghouders 70 40 29 38 28 50 65 (31-12) 40 (31/5)  -
 Financieel zelfredzame inwoners
Aantal aanvragen bijzondere bijstand** 450 400 553 432 562 471 275(01-07) 169 (31/5) CIV
Aantal personen die uitgestroomd zijn naar werk 50 54 59 44 70 76 62 26 (31/5) CIV
Aantal aanvragen inkomenstoeslag** 325 291 338 404 327 307 257 128 (31/5) CIV
Aantal personen die beroep doen op de studietoeslag** 15 6 17 11 8 11 2 (01-07) 2 (31/5) CIV
 Sociaal zelfredzame inwoners
Aantal personen die beroep doen op de Meedoenregeling** 350 322 309 218 423 400 400 147 (31/5) CIV
Aantal personen die beroep doen op de jeugd sport en cultuurfonds 150 140 165 124 163 105 105 56  extern
Beschut werk nnb 17 17 11 11 5 5 - -
Aantal kinderen schoolpakket 90 87 70 95 79 60 60 - Interne systemen
* betreft het aantal uitkeringspartijen
** betreft per 2021 het aantal toegekende aanvragen

Doelenboom Maatschappelijke ondersteuning

Doel: Inwoners wonen langer zelfstandig thuis

Terug naar navigatie - Doel: Inwoners wonen langer zelfstandig thuis

Wij streven als Twenterand na dat inwoners zo lang mogelijk zelfredzaam blijven. Daartoe werken we er aan om de inwoners zo lang dit mogelijk en wenselijk is zelfstandig thuis te laten wonen. We voorzien zo goed mogelijk, direct of indirect, in de diverse ondersteuningsbehoeften van inwoners. We zorgen voor goed ingerichte woonservicegebieden. We ondersteunen mantelzorgers en vrijwilligers om in dit doel te voorzien.

Doel: Inwoners voorzien in hun ondersteuningsbehoefte

Terug naar navigatie - Doel: Inwoners voorzien in hun ondersteuningsbehoefte

Het doel van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is dat inwoners worden voorzien in hun ondersteuningsbehoefte. Inwoners worden gestimuleerd en ondersteund om nog meer op eigen kracht en samen met het eigen netwerk te komen tot oplossingen. De inwoner en zijn omgeving staan daarbij centraal. We stimuleren inwoners op hun eigen mogelijkheden en verantwoordelijkheden in te zetten. Een maatwerkvoorziening is het sluitstuk van de Wmo. Eerst beoordelen de eigen kracht van de inwoner en kijken we naar algemene voorzieningen. Daar waar nodig zetten we een maatwerkvoorziening in om in de ondersteuningsbehoefte van de inwoner te voorzien. 

Verplichte indicatoren

Terug naar navigatie - Verplichte indicatoren
Beleidsdoelen Begroot 2023 Begroot 2022 2021 2020 2019 2018 2017 2016 Bron
 Maatwerkvoorzieningen zijn toereikend
Toegekende maatwerkvoorzieningen totaal 4000 3800 3554 3434 3325 2756 2680 2404 Interne systemen
Algemeen maatschappelijke voorzieningen zijn toegankelijk en toereikend
Aantal mantelzorgers dat de waardebonnen heeft ontvangen 1000 1000 885 986 1003 682 649 645 Stichting Evenmens
Aantal individueel ondersteunde mantelzorgers 350 350 265 306* 162 203* 455 413 Stichting Evenmens
Aantal behandelde cliëntsystemen 430 350 407 437 454 400 322 270 Avedan Maatschappelijk werk
Aantal behandelde cliënten 220 220 192 252 275 313 210 210 MEE IJsseloevers
Aantal verzekerden collectieve zorgverzekering 1200 1200 1209 1221 1416 1408 1475 1849 (1/6) Menzis
*In 2018 is er op een andere manier en met een ander systeem geregistreerd. De korte contacten zoals doorverwijzingen, korte vragen en deelname aan cursussen zijn niet meer meegenomen om een beter beeld te krijgen van de individueel ondersteunde mantelzorger.

Doelenboom Gezondheidszorg

Doel: De gezondheid en vitaliteit van inwoners is bevorderd

Terug naar navigatie - Doel: De gezondheid en vitaliteit van inwoners is bevorderd

Volgens het concept voor positieve gezondheid, is gezondheid “het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven”. Gezondheid is nauw verbonden met andere leefgebieden van inwoners. Dit maakt een integrale aanpak voor het verbeteren van de gezondheid noodzakelijk. Voor de gemeente is het van belang dat haar inwoners gezond en vitaal zijn. Door het bevorderen van gezondheid en vitaliteit kunnen zorgkosten verminderden en soms wel voorkomen worden. Inwoners die gezond en vitaal zijn kunnen daarnaast een grote bijdrage leven aan de samenleving door bijvoorbeeld het uitvoeren van vrijwilligerswerk.

Doel: De gezondheid van inwoners is beschermd

Terug naar navigatie - Doel: De gezondheid van inwoners is beschermd

Naast het bevorderen van de gezondheid en vitaliteit van inwoners is het ook nodig om deze gezondheid te beschermen. Er zijn meerdere bedreigingen die de gezondheid van mensen kunnen schaden. Door het organiseren van beschermingsmaatregelen probeert de gemeente dit te voorkomen. Gezondheidsbescherming is het geheel van activiteiten en maatregelen dat er toe bijdraagt dat mensen minder worden blootgesteld aan schadelijke omstandigheden.

 

Metingen

Terug naar navigatie - Metingen
Beleidsdoelen Begroot 2023 Begroot 2022 2021 2020 2019 2018 2017 2016 Bron
 Hulp is geboden waar nodig
Aantal beschikbare en in kaart gebrachte AED's (incl. AED's in particulier eigendom) 90 83 91 81 80 88 90 90 Hartslagnu.nl
Minimaal aantal inwoners uit Twenterand die staan ingeschreven op www.hartslagnu.nl 970 920 1011 917 900 1.039 1.166 1.011 Hartslagnu.nl
Mate waarin hulpverlening bij tijdelijk huisverbod wordt aangeboden (%)* 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Avedan Maatschappelijk werk
Mate van acceptatie hulpverlening bij tijdelijk huisverbod (%) 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Avedan Maatschappelijk werk
Aantal basisscholen met voorlichting over middelengebruik 0 21*** 1** 2** 17 8 - - Tactus Verslavingszorg
* Tot en met augustus 2020 gaat het om 3 thv's in de gemeente Twenterand
** In verband met de coronamaatregelen zijn verschillende voorlichtingen niet doorgegaan. Met de scholen is afgestemd hoe hiermee om te gaan.
*** In verband met de coronamaatregelen hebben er 7 scholen tot aan de zomervakantie voorlichtingen afgenomen. De aantallen voor de tweede helft na de zomervakantie zullen wederom afhankelijk zijn van corona.

Doelenboom Onderwijs

Doel: Onderwijsachterstanden zijn teruggedrongen

Terug naar navigatie - Doel: Onderwijsachterstanden zijn teruggedrongen

Het doel van onderwijsachterstandenbeleid is in een vroegtijdig stadium achterstanden en problemen bij kinderen signaleren. Zo kan tijdig de juiste ondersteuning geboden worden en hebben kinderen op vervolgonderwijs een betere start.  Tevens hoopt de gemeente met deze preventieve inzet in de toekomst minder vaak jeugdhulpvoorzieningen in te zetten.

Doel: Inwoners hebben voldoende basisvaardigheden om mee te doen aan de samenleving

Terug naar navigatie - Doel: Inwoners hebben voldoende basisvaardigheden om mee te doen aan de samenleving

Laaggeletterden zijn in mindere mate in staat gedrukte of geschreven, of digitaal beschikbare informatie te gebruiken en kunnen hierdoor minder goed functioneren in de samenleving, thuis en op het werk. De gemeentelijke doelstelling is om te komen tot een vermindering van de laaggeletterdheid in Twenterand met als resultaat een grotere kans op geluk, gezondheid en groei van onze inwoners. 

Doel: Onderwijsvoorzieningen zijn toegankelijk

Terug naar navigatie - Doel: Onderwijsvoorzieningen zijn toegankelijk

De voorzieningen voor onderwijshuisvesting en leerlingenvervoer voldoen aan de normen die in de lokale verordeningen en beleidsregels zijn vastgelegd. Tevens zorgt de gemeente dat er in specifieke gevallen extra ondersteuning beschikbaar is voor kinderen in aanvulling op een passende onderwijsplek, in lijn met passend/inclusief onderwijs.

Metingen

Terug naar navigatie - Metingen
Beleidsdoelen Begroot 2023 Begroot 2022 2021 2020 2019 2018 Bron
 Laaggeletterdheid is afgenomen
Aantal peuters dat wordt bereikt (zowel reguliere peuters als doelgroeppeuters (VVE)) 450 450 452 418 313 170 Opgave instellingen
Aantal cursisten die een taalcursus volgen bij het ROC 40 45 42 38 40 50  ROC
Aantal cursisten aangemeld via Taalpunt 60 40 18* 31 90 37 Taalpunt
Nieuwe indicatoren 2022 2021 2020 2019
Aantal leerlingen leerlingenvervoer 368 335 336 298 282

Doelenboom Jeugd

Doel: Waar nodig is er ondersteuning en zorg voor jeugdigen en ouders

Terug naar navigatie - Doel: Waar nodig is er ondersteuning en zorg voor jeugdigen en ouders

Voor ouders en jeugdigen waarvoor het niet vanzelfsprekend is dat alles vanzelf goed verloopt, is aanvullende ondersteuning of zorg nodig om ook voor hen de kans om evenwichtig op te groeien te vergroten. We streven naar effectieve en efficiënte ondersteuning en zorg waarmee we de eigen kracht van ouders en jeugdigen versterken, met als doel dat ze zo snel mogelijk en zo goed mogelijk hun eigen leven (weer) vorm kunnen geven. De gemeente heeft op grond van de Jeugdwet een jeugdhulpplicht, die waarborgt dat jeugdigen de hulp ontvangen die zij nodig hebben. 

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Metingen en verplichte indicatoren

Terug naar navigatie - Metingen en verplichte indicatoren
Beleidsindicatoren Begroot 2023 Begroot 2022 2021 2020 2019 2018 2017 2016 Bron
Voor alle jeugdigen zijn er voldoende en toegankelijke voorzieningen
Aantal activiteiten dat door jongeren zelf wordt georganiseerd bij St. Zorgsaam Twenterand (SZST) 100 60 100 42 56 70 99* 140* Stichting ZorgSaam Twenterand (SZT)
Waar nodig is er ondersteuning en zorg voor jeugdigen en ouders
Aantal bezoekers CJG Loket 30 80 21 34 64 82 108 63 SZT
Aantal Bezoekers website Loes.nl 350.000 300.000 326.273 364.556 337.134 296.265 333.714 322.316** SZT/GGD
Aantal uitgevoerde trajecten BOR 5 5 3 3 5 4 8 7*** Humanitas
Aantal uitgevoerde trajecten Homestart 5 5 0 1 2 1 4 1*** Humanitas
Er is een sluitende keten van tijdige vroeg signalering en doorgeleiding naar ondersteuning en zorg
Aantal jongeren gemeld in het zorgnetwerk door SZT 130 65 125 74 46 57 117 104**** SZT
Kwetsbare jeugd incl. jeugdgroepen wordt/ worden ondersteund
Aantal individuele coaching plannen door SZT 50 25 28 17 20 13 18 31 SZT
Aantal jeugdige/jongvolwassen vrijwilligers dat betrokken is bij het jongerenwerk van SZT 250 175 157 24 108 188 215 197 SZT
Een overzicht van vrij toegankelijke voorzieningen per kern. 1 1 1 1 1 gereed -
Totaal aantal jeugdhulpvoorzieningen* 1850 1700 1040 1292 717 951 874 822 Interne systemen
totaal aantal jeugdigen uniek 820 823 661 733 - - - - Interne systemen
Er is een expertisecentrum duurzame gezinsvormen gerealiseerd Ja Ja Nee Nee
er is een regionaal meldpunt loverboyproblematiek / mensenhandel Twente gerealiseerd Ja Ja Ja Nee
De vier jeugdwelzijnorganisaties zijn betrokken bij herpositionering jongerenwerk hebben gezamenlijke werkafspraken gemaakt n.v.t.***** Ja Nee Ja
* In samenwerking met professionals.
** Bezoekers worden niet meer per gemeente geregistreerd, voor 2013 werd dit nog wel gedaan.
*** Zowel koppelingen als consulten
**** 2016 laat een explosieve groei zien, dit heeft enerzijds te maken met de manier van registreren, anderzijds is er een toename van jongeren (tot 23 jaar) én van ouders, die steeds meer be-kend zijn met de functie van het jongerenwerk in de preventieve sfeer, en contact zoeken met en een beroep doen op jongerenwerkers bij (beginnende) problemen.
* het betreft het aantal indicaties per jaar voor zorg en natura en persoonsgebondenbudget tesamen
***** Het college heeft in de vergadering van 21 mei 2022 besloten over te gaan tot het volgen van een procedure om te komen tot het één op één verlenen van een subsidie aan de Stichting Zorgsaam Twenterand voor de uitvoering van het jongerenwerk per 1 maart 2023

Doelenboom Transformatie Sociaal Domein

Beoogd maatschappelijk effect

Terug naar navigatie - Beoogd maatschappelijk effect

Het overkoepelend beleid van het programma Sociaal is opgenomen in onze Integrale Beleidsnota Sociaal Domein (IBN 2019-2023). Vanuit deze nota werken we aan vernieuwing en betaalbaarheid van het brede takenpakket in het (gedecentraliseerde) sociaal domein. Dat vraagt om een andere werkwijze, ook wel transformatie genoemd. In Twenterand organiseren we hierop middels een eigen ontwikkelprogramma Transformatie Sociaal Domein, waarin interventies samenkomen (lokaal en regionaal) en wij met samenwerkingspartners en inwoners willen we komen tot nieuwe oplossingen, nieuwe vormen van samenwerking en ondersteuningsvormen, met als doel het nog beter, effectiever en doelmatiger ondersteunen van inwoners die dit nodig hebben.

De looptijd van de IBN is dus tot en met 2023.  Er is inmiddels gestart met het schrijven van nieuwe sociaal beleid voor de komende (college)periode. Eerste stap was een evaluatie van het afgelopen sociaal beleid, die inmiddels is afgerond. Naar verwachting zal de nieuwe IBN medio 2023 aan de raad worden voorgelegd.  Gedachte is om de IBN mede als uitwerking van het in het coalitieakkoord gekozen scenario voor Twenterand Duurzaam Financieel Gezond  "Economisch sterk met sociaal kloppend hart" te benutten, uiteraard voor het sociale deel hiervan.  In de IBN zullen diverse zaken uit het coalitieakkoord een plek krijgen, zoals toegankelijkheid, informele zorg. Na vaststelling van de IBN zullen dit ontwikkelprogramma Transformatie en de doelenbomen sociaal aan de nieuwe IBN worden aangepast. 

Wat mag het kosten programma Sociaal Domein

Overzicht van baten en lasten

Terug naar navigatie - Overzicht van baten en lasten
2023 2024 2025 2026
Lasten per doelenboom
Sociale zaken 19.691.875 19.295.949 18.850.828 18.340.610
Maatschappelijke ondersteuning 12.885.061 13.406.334 14.139.103 14.838.113
Gezondheidszorg 2.194.865 2.247.350 2.301.399 2.349.523
Onderwijs 4.382.038 4.426.042 4.506.586 4.532.256
Jeugd 17.950.382 18.772.232 19.516.535 20.269.499
Totaal programma lasten 57.104.222 58.147.907 59.314.451 60.330.000
Baten per doelenboom
Sociale zaken 14.435.164 14.051.077 13.818.452 13.299.973
Maatschappelijke ondersteuning 334.397 339.380 344.635 349.463
Gezondheidszorg 0 0 0 0
Onderwijs 1.082.487 1.085.955 1.089.654 1.092.687
Jeugd 665 681 698 712
Totaal programma baten 15.852.713 15.477.093 15.253.438 14.742.835
Totaal saldo van baten en lasten -41.251.509 -42.670.814 -44.061.013 -45.587.166
Mutaties reserves 387.560 228.591 313.607 252.153
Geraamd resultaat -40.863.949 -42.442.223 -43.747.406 -45.335.013