Overzicht van baten en lasten

Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoorden Provincies en Gemeenten (B.B.V.), is het verplicht de gemeenteraad een begroting aan te bieden die is geschoond van stortingen in en onttrekkingen aan reserves. Dit is het zogenaamde resultaat voor bestemming. Vervolgens dient aangegeven te worden welke bedragen aan welke reserves moeten worden onttrokken dan wel worden toegevoegd en voor welke programma’s dit dan moet. Na deze toevoegingen en onttrekkingen (de resultaatbestemming) volgt het resultaat na bestemming. Op deze manier wordt voor de raad inzichtelijk gemaakt hoeveel aan reserves wordt toegevoegd en onttrokken, zonder dat dit hun budgetrecht aantast. De ramingen op zowel programma- als op doelenboomniveau zijn dus exclusief de stortingen in en onttrekkingen aan de reserves.

Het inzichtelijk maken van deze regelgeving voor wat betreft de resultaatbestemming is door ons opgenomen onder het financiële overzicht “baten en lasten per programma”. Zoals uit betreffende overzicht blijkt, sluit de begroting 2023, geschoond van stortingen in en onttrekkingen aan reserves, met een positief saldo van € 3.132.081 Dit noemen we het resultaat voor bestemming.

Door de reguliere stortingen in en onttrekkingen aan de reserves middels resultaatbestemming weer toe te voegen is er voor 2023 sprake van een begroting met een overschot van € 727.328

De specificatie van de verschillende stortingen in en onttrekkingen aan de reserves, onder de noemer resultaatbestemming, kunt u terugvinden in de Staat van reserves en voorzieningen die in de toelichting bij deze programmabegroting is gevoegd.

Ingevolge artikel 17 sub b van het Besluit Begroting en Verantwoording (B.B.V.) dient in de begroting een overzicht met toelichting van de geraamde algemene dekkingsmiddelen te worden opgenomen. Hierin wordt ingegaan op de middelen die vrij besteedbaar zijn. Het betreft met name de O.Z.B. en de uitkering uit het gemeentefonds. Deze middelen kennen in tegenstelling tot heffingen als het rioolrecht of de afvalstoffenheffing geen vooraf bepaald bestedingsdoel. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de algemene dekkingsmiddelen.

Algemeen
De in de begroting 2023 opgenomen raming van de algemene uitkering uit het gemeentefonds is gebaseerd op de circulaire van mei 2022. Deze circulaire stelt de raming voor de gemeentefondsuitkering voor 2022 bij en geeft een raming voor 2023. Ook kijkt de circulaire vooruit naar de jaren 2024 tot en met 2026.

De meicirculaire is de belangrijkste van de drie circulaires die jaarlijks verschijnen. De ontwikkeling van de algemene uitkering wordt voor een belangrijk deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven. Volgens het systeem van 'samen de trap op en samen de trap af' hebben wijzigingen in de rijksuitgaven direct invloed op de omvang van het gemeentefonds. 

Uitkeringsfactor
De uitkeringsfactor voor het jaar 2023 wordt voorlopig vastgesteld op 1,285. Hierbij is rekening gehouden met de doorwerking van de ramingen over de vorige jaren en met de onderwerpen uit de meicirculaire.

Accres
De ontwikkeling van de algemene uitkering wordt voor een belangrijk deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven. De jaarlijkse toename of afname van het gemeentefonds, voortvloeiend uit de trap op trap af methodiek, wordt het accres genoemd.  De afgelopen jaren hebben schommelingen in het accres en de doorwerking hiervan op de gemeentelijk en provinciale begrotingen onrust veroorzaakt bij de medeoverheden. De accressen vanaf 2022 tot en met 2025 zijn bijgewerkt op basis van de regels van de huidige normeringsmethodiek. 
Voor alle jaren vanaf 2022 is sprake van een opwaartse bijstelling van het accres. De accressen zijn hoger dan aangekondigd in de voorgaande circulaires en ook hoger dan aangekondigd in de startnota van het kabinet.  Ten opzichte van de stand van meicirculaire 2021 is de mutatie in het accres voor 2023 voor Twenterand € 5.587.000 voordelig.
Vanaf 2026 wordt het gemeentefonds niet langer via de normeringssystematiek geïndexeerd. Er wordt geen volume-accres meer verstrekt, alleen nog maar een nominaal accres voor de loon- en prijsontwikkeling. Dit is de voornaamste oorzaak van de grote daling van het accres in 2026 ten opzichte van 2025. Hierdoor lijkt 2026 een ‘ravijnjaar’ te worden.

Nieuw verdeelstelsel
Per 1 januari van 2023 wordt de nieuwe verdeling van het gemeentefonds ingevoerd. Hoofddoel van het nieuwe verdeelstelsel is om het verdeelstelsel eenvoudig en uitlegbaar te maken en beter te laten aansluiten bij de noodzakelijke kosten die gemeenten maken. De indeling van de clusters is logischer en globaler gemaakt en het aantal maatstaven is gehalveerd.
De financiële gevolgen van het nieuwe verdeelstelsel wordt het herverdeeleffect genoemd. Het ingroeipad, waarmee de gemeenten naar de nieuwe verdeling ingroeien, wordt beperkt tot 3 jaar.  Voor Twenterand bedraagt het herverdeeleffect in 2023 € 7,50 per inwoner nadelig, in 2024 € 22,50 per inwoner nadelig en in 2025 en 2026 € 37,50 per inwoner nadelig. 

BTW-compensatiefonds
De afrekening van het BTW-compensatiefonds 2021 voor Twenterand bedraagt € 86.000 voordelig. Gemeenten hebben minder gedeclareerd bij het BCF dan gedacht in de septembercirculaire  2021. Als het BCF-plafond overschreden wordt, komt het verschil ten laste van het gemeentefonds en het provinciefonds. Bij een realisatie lager dan het BCF-plafond komt het verschil ten gunste van het gemeentefonds en provinciefonds. De toevoeging of uitname wordt over het gemeentefonds en provinciefonds verdeeld conform de gerealiseerde aandelen van de gezamenlijke gemeenten en provincies in het BCF.  

De algemene uitkering wordt voor het jaar 2023 geraamd op € 61.458.770

De gemeente Twenterand ontvangt jaarlijks dividenduitkeringen uit hoofde van haar aandelenbezit. De ramingen betreffen conform het B.B.V. de te verwachten dividenden over het jaar 2022 die in 2023 ontvangen worden.

Onder het saldo van de financieringsfunctie wordt verstaan het saldo van (a) de betaalde rente over de aangegane leningen en over de aangetrokken middelen in rekening courant en (b) de ontvangen rente over de uitzettingen. Het geraamde saldo van de financieringsfunctie bedraagt € 84.513 negatief, waarvan de specificatie als volgt luidt:

De financieringsstructuur van de gemeente wordt bepaald door:

- De boekwaarde van de investeringen;

- De financiering van de boekwaarde door middel van reserves, voorzieningen en vaste geldleningen;

- Het financieringstekort;

- Het rente omslagpercentage (1%).

 

Het is in het belang van de gemeente, dat er gezond wordt gefinancierd, dat wil zeggen dat de kapitaaluitgaven in principe met vaste geldleningen worden gefinancierd, en dat er een zekere afstemming bestaat tussen de afschrijvingsduur van de kapitaaluitgaven en de looptijden van de aangetrokken geldleningen. De geraamde afschrijving voor 2023 bedraagt € 3.369.583 en de aflossing van vaste geldleningen € 3.825.769

In de begroting 2023 is voor onvoorzien een bedrag geraamd van € 1.000. Deze post kan alleen worden benut met betrekking tot uitgaven indien deze onvermijdbaar, onuitstelbaar en onvoorzienbaar zijn.