Platteland

Visie landelijk gebied
De invoering van de Omgevingswet op 1 januari 2024 heeft een aantal gevolgen voor het gemeentelijk beleid. Beleid met een ruimtelijke component moet in het vervolg worden geïntegreerd in een gemeentelijke omgevingsvisie. Op die manier worden de afzonderlijke beleidsnota's nog beter op elkaar afgestemd. Dit betekent dat de actualisatie van het beleid voor het landelijk gebied zal meelopen met het traject van de omgevingsvisie.

Organiseren bijeenkomsten ‘in gesprek met onze agrariërs’
We hebben als gemeente, in nauwe samenwerking met de provincie, voor het eerst initiatief genomen om met onze agrariërs in gesprek te gaan over de toekomst van het landelijk gebied, de opgaven die op het landelijk gebied afkomen en wat dat betekent voor de landbouw. De zes bijeenkomsten die verspreid over de gemeente waren georganiseerd waren druk bezocht. Er ontstonden soms intensieve en beladen discussies, maar over het algemeen zijn de bijeenkomsten in goede sfeer en met wederzijds respect verlopen. Tijdens de bijeenkomsten is aangegeven dat er behoeft is aan inhoudelijke verdieping op de verschillende opgaven/thema’s, waaronder rond water.

Organiseren bijeenkomsten ‘opgaven landelijk gebied’
Vanuit de bijeenkomsten ‘in gesprek met onze agrariërs’ is naar voren gekomen dat er behoefte was aan informatie rond de wateropgaven in het landelijk gebied. In september hebben we daarom een bijeenkomst georganiseerd met waterschap en provincie voor onze agrariërs, waarin nader werd ingegaan op de opgaven en er ruimte was voor kritische vragen.

Organisatie ‘boerenbeleefdag’
In 2024 is voor het eerst een boerenbeleefdag georganiseerd. Samen met ‘Streek van de boer Twenterand’, Gastvrij Twenterand en een zevental boeren heeft deze beleefdag op warme zomerdag in juli plaatsgehad. Een fietsroute verbond de deelnemende bedrijven met elkaar. Uit de evaluatie tijdens en nadien deze dag is gebleken dat bezoekers en deelnemende boeren positief waren. Met de suggesties voor verbetering gaan we in 2025 een nieuwe beleefdag organiseren.

Erftransities
In 2024 zijn er verschillende agrarische bedrijven geweest, die verzoeken hebben ingediend om hun bedrijven te stoppen dan wel te veranderen. Als gemeente proberen wij de initiatiefnemers zo goed mogelijk van dienst te zijn bij hun plannen en mee te denken in oplossingen. Hiervoor is een tijdelijk juridisch adviseur RO aangetrokken zoals beschreven in de Berap 2024.

Toekomstgerichte Erven
Gemeente Twenterand heeft in 2024 een bijdrage geleverd aan het project Toekomstgerichte erven van de provincie Overijssel. Hiermee zijn twee erfcoaches ingezet in de gemeente, die met name agrarische ondernemers met vragen over de toekomst van hun erf hebben bijgestaan.

Groene Metropool Twente
Gemeente Twenterand blijvend wil inzetten op een vitaal Twents ambtelijk netwerk 'landelijk gebied'. Omdat het fundament van de Groene Metropool Twente (GMT) bestaat uit een netwerk- en kennisdelingsorganisatie voor het landelijk gebied van en voor gemeenten zijn we aangesloten bij de GMT. Tevens was gemeente Twenterand ook in 2024 weer voorzitter van de GMT.

Er hebben in 2024 meerdere ambtelijke en bestuurlijke vergaderingen plaatsgevonden. De ambtelijke vergaderingen zijn regelmatig gecombineerd met excursies, bedrijfsbezoeken en presentaties van externe organisaties. Het is in het afgelopen jaar veel gegaan over de consequenties van het stoppen van het Nationaal Programma Landelijk Gebied met het bijbehorende transitiefonds. Er is een vervolg gemaakt met de 1-loketgedachte voor ecosysteemdiensten zoals natuurbeheer door agrariërs en er is een nieuwe invulling gegeven aan de organisatiestructuur en de statuten van de GMT.

LEADER
LEADER is een subsidieregeling die is bedoeld voor projecten gericht op het versterken van het landelijk gebied, door het behoud van de leefbaarheid van het platteland, het versterken van de sociale cohesie, en behouden/versterken van het voorzieningenniveau. In de praktijk kunnen dit maatschappelijke, culturele of recreatieve projecten zijn. De nieuwe LEADER-periode is in 2023 gestart en loopt tot en met 2027. Twenterand maakt deel uit van LEADER-gebied Zuidwest-Twente en heeft zich ook voor de periode 2023 tot en met 2027 aan LEADER verbonden. Jaarlijks worden circa twee á drie LEADER-projecten binnen Twenterand gehonoreerd.

In 2024 is één project gehonoreerd (Multifunctionele accommodatie Vroomshoopse Boys). Een tweede LEADER project (Lekkernij van Dichtbij – Reggevallei) kon in verband met enige vertraging in het proces niet meer in 2024 worden gehonoreerd, welke is uitgesteld naar januari 2025.

Boomdeeldagen
De boomdeeldagen in 2023 hebben in gemeente Twenterand geen doorgang gevonden. In 2024 heeft de gemeente met het budget van 2023 wel kunnen deelnemen aan de boomdeeldag op 14 december 2024.  In totaal zijn aan 12 deelnemers 1.238 bomen en struiken beschikbaar gesteld.

Wies met de Patries
Ook in 2024 is extern personele capaciteit ingehuurd om het project Wies met de Patries nieuw leven in te blazen en verder voort te zetten. Er is contact gelegd met de vrijwilligers, verenigingen en stichtingen die bij dit project betrokken zijn. Tijdens de bijeenkomsten van de kerngroep worden ideeën verzameld en wordt er gesproken over de verdere haalbaarheid en uitvoering van diverse activiteiten en werkzaamheden.

Bloemenzaadmengsels
In 2024 heeft de gemeente Twenterand gratis bloemenzaadmengsel beschikbaar gesteld. Hiervoor is in maart 2024 een inwonersbijeenkomst ‘Bloemenranden’ georganiseerd waarbij belangstellenden werden geïnformeerd over biodiversiteit en de goede ervaringen van de gemeente met het inzaaien van  bloemenranden. In totaal is aan circa 60 belangstellenden het bloemenzaadmengsel uitgereikt waarmee in totaal bijna 3,5 hectare aan bloemenranden kon worden ingezaaid.

Ecologisch bermbeheer
In gemeente Twenterand beheren wij een deel van de bermen op ecologische wijze. Deze ecologische bermen dragen bij aan het vergroten van de biodiversiteit omdat er bij ecologisch bermbeheer steeds meer verschillende planten in de gemeentelijke bermen voorkomen. De verschillende kruiden bieden voedsel en schuilmogelijkheden aan insecten en (kleine) dieren.

1001ha Kruidenrijk Grasland
In 2024 heeft gemeente Twenterand budget beschikbaar gesteld voor boeren om gewoon grasland om te zetten naar kruidenrijk grasland, via het zogeheten '1001ha'-initiatief; een samenwerking van LTO, Urgenda en verschillende gemeenten. Kruidenrijk grasland draagt bij aan een rijkere biodiversiteit, verbetert de bodem en heeft minder bemesting nodig dan traditionele grasmengsels.