Handhaven kwaliteitseisen kinderopvang en peuterspeelzaalwerk

Bereik doelgroep kinderen
In de gemeente Twenterand wordt nauw samengewerkt tussen kinderopvang, peuteropvang en basisscholen om ervoor te zorgen dat kinderen met zo min mogelijk achterstand aan de basisschool beginnen. Op veel opvanglocaties wordt voorschoolse educatie aangeboden, gericht op de stimulering van taalontwikkeling, motoriek en sociaal-emotionele vaardigheden.

In 2023 is de monitor live gegaan die inzichtelijk maakt hoeveel doelgroepkinderen in beeld zijn én hoeveel kinderen gebruikmaken van voorschoolse educatie. In 2024 is deze monitor voor het eerst gebruikt, en de gebruikerservaringen zijn positief. Uit de monitor is gebleken dat er in 2024 115 doelgroeppeuters zijn bereikt. Daarnaast waren er 56 kinderen niet bereikt, wat kan worden verklaard door verschillende redenen van ouders (zoals geloofsovertuigingen, praktische bezwaren of leeftijdsoverwegingen). De monitor biedt handvatten om beter inzicht te krijgen in hoeveel kinderen er niet worden bereikt en kan hierdoor gerichter actie ondernemen.

Handhaving en inspectie
Vanaf 1 januari 2024 zou het flexibele landelijke toezicht worden ingevoerd. Echter, dit is uitgesteld. Er is een overgangsperiode waarin de GGD’en en gemeenten de ruimte krijgen om hiermee aan de slag te gaan. In 2024 heeft afstemming plaatsgevonden tussen de GGD en gemeenten over het flexibele toezicht. Hierdoor zijn de inspecties uitgebreider dan voorheen, wat leidt tot een overschrijding op handhaving. Hier staat slechts een minimale vergoeding vanuit het Rijk tegenover.

In 2024 is op regionaal niveau gewerkt aan het nieuwe handhavingsbeleid, mede door ontwikkelingen zoals flexibele inspectieactiviteiten, de aanpassing van boeteregels aan het strafrecht, een grotere nadruk op het evenredigheidsbeginsel en meer duidelijkheid over de redenen voor het opleggen van sancties. In 2025 is het aan elke gemeente om het beleid zelfstandig vast te stellen.

In 2023 voerde de Inspectie van het Onderwijs een risicoanalyse uit op basis van onze verantwoording, de GIR en het LRK. De conclusie was dat er geen reden was voor verder contact, wat aantoont dat onze aanpak van toezicht en handhaving effectief is. Deze werkwijze hebben we in 2024 voortgezet.

Eisen kinderopvang en gastouders
Vanaf 1 januari 2024 zijn aangepaste eisen voor de kinderopvang doorgevoerd om het personeelstekort en de werkdruk in de sector te verminderen. Bij de gemeente Twenterand zijn geen signalen ontvangen dat dit heeft geleid tot een daling van het personeelstekort en/of de werkdruk. Een mogelijke verklaring is dat de wet ervoor heeft gezorgd dat er méér kinderen per pedagogisch medewerker mogen worden opgevangen, waardoor de ervaren werkdruk juist kan toenemen. Het personeelstekort en de hoge werkdruk kunnen de komende jaren verder oplopen, mede door de invoering van een hoge inkomensonafhankelijke vergoeding voor kinderopvang voor werkende ouders vanaf 2027.

Daarnaast zou het kabinet op 1 januari 2024 de kwaliteitseisen voor gastouderopvang aanscherpen. Gastouders moeten voldoen aan strengere eisen op het gebied van het pedagogisch klimaat. De invoering van deze wet is echter uitgesteld, omdat de sector meer tijd nodig heeft om zich voor te bereiden. Voor de gemeente heeft de verhoging van kwaliteitseisen gevolgen voor de inspecties. In 2025 is de wet alsnog ingegaan, wat tevens zal leiden tot hogere inspectiekosten.

Taalachterstanden Oekraïense kinderen
Eind 2024 werd geconstateerd dat de Oekraïense kinderen een te grote taalachterstand hadden om mee te doen aan het reguliere VVE-programma. De gemeente Twenterand heeft gesprekken gevoerd met aanbieder Humankind en school SCO-T over wat hiervoor nodig is. Dit zal in 2025 verder worden uitgewerkt.