Financiële ontwikkelingen Sociaal Domein

In deze paragraaf worden de belangrijkste ontwikkelingen in het sociaal domein geschetst.  Dit betreft de hoofdbudgetten – veelal openeinderegelingen – op de diverse onderdelen binnen het sociaal domein.

Sociale Zaken  
Allereerst is het zo dat er sprake is van een incidenteel nadeel van € 51.000 op Algemene Bijstand. Dit wordt verklaard doordat er minder is afgelost vanuit de BBZ en TOZO-regelingen dan begroot was.   
Het Participatiebudget laat een incidenteel nadelig saldo zien van € 74.000 over 2024. Er is tijdens  geen rekening gehouden met eenmalige kosten in verband met de overgang van taken levensonderhoud vanuit Almelo. Op het budget voor Bijzondere Bijstand zien we een overschrijding van € 191.000. Dit komt door een overschrijding van ongeveer € 50.000 van de  minimaregelingen en de verstrekkingen bijzondere bijstand. Ondanks dat er minder aanvragen waren in 2024, lag het gemiddeld uitgekeerde bedrag wel hoger. Deze overschrijding wordt gedekt vanuit de reserve minimabeleid. Het restant van de overschrijding wordt veroorzaakt doordat er nog voor € 142.000 aan energietoeslag is uitgegeven in 2024. Dit is gedekt uit de Algemene Risico Reserve, aangezien bij de jaarrekening 2023 de overgebleven middelen voor energietoeslag zijn gereserveerd voor de uitgaven in 2024.
Onder sociale zaken worden ook de budgetten voor Vluchtelingen, ontheemden Oekraïne en Inburgering verantwoord. Deze budgetten tezamen laten een voordeel zien van bijna €3.900.000. Dit voordeel wordt veroorzaakt door een hogere normvergoeding voor ontheemden dan dat de daadwerkelijke kosten zijn en een voordeel in verband met de vergoeding vanuit het COA. Deze overschotten zijn net als voorgaand jaar gestort in de Algemene Risico Reserve. 

Wmo  
Huishoudelijke ondersteuning laat een nadelig saldo zien van € 37.000* ten opzichte van de begroting van € 4,3 miljoen. Dit geeft aan dat de prognose die tijdens de BERAP 2024 is gemaakt, en waarbij er €700.000 extra beschikbaar is gesteld voor het HO budget,  we goed zijn uitgekomen bij de jaarrekening. De toename die tijdens de BERAP zichtbaar was, heeft zich in dezelfde lijn doorgezet. 
Wmo voorzieningen laat een voordelig saldo zien van € 124.000. Dit voordelig saldo wordt verklaard doordat er een nieuwe verordening is en er sterker wordt ingezet op eigen kracht en contractmanagement (o.a. voorraadbeheer in het depot, hergebruik ) .). Het voordeel op de hulpmiddelen  en de woningaanpassingen betreft dan ook € 91.000,mede dankzij  een extra inkomst vanuit de verkoop van hulpmiddelen uit het depot die de gemeente niet meer kan gebruiken  à € 33.000. 
Wmo-Begeleiding laat voordelig saldo zien van € 310.000*.  De eerdere trend van toename zoals de afgelopen jaren zich voordeed, heeft zich gedurende dit jaar niet verder doorgezet. Er is tijdig en goed geanticipeerd op de bijstellen van de begroting, zodat we zelfs dit jaar ruim binnen begroting blijven. PGB Wmo laat een voordelig saldo zien van € 36.500. Dit voordelig saldo wordt verklaard door een lager aantal cliënten t.o.v. waarop begroot is. De tendens die vorig jaar zichtbaar was is goed tot uiting gekomen waaruit dus blijkt dat er minder gebruik van een PGB wordt gemaakt. Waar van toepassing worden de saldi van Wmo verrekenend met de reserve sociaal domein.  

Jeugd 
De budgetten jeugdhulp 
In de kadernota 2024 is al aangegeven dat we gingen aframen (€ 900.000) en meer risico zouden nemen met als achtervang de ARR.  De uitkomsten 2024 zijn nu bekend. Op het gebied van de geïndiceerde jeugdzorg is sprake van een nadelig saldo van € 560.000*. Dit is ongeveer 4% van het gehele budget. Het aantal jeugdigen en het aantal complexe casuïstiek is ten opzichte van het geprognosticeerde aantal toegenomen in 2024. Tevens  heeft het grillige declaratiepatroon van aanbieders, met name in de laatste vijf maanden van 2024, ervoor gezorgd dat de prognose die bij de BERAP werd gemaakt niet is uitgekomen. We zien dat met name de grote aanbieders  met terugwerkende kracht nog veel gedeclareerd over de eerdere maanden. Oorzaak hiervoor kan deels gevonden worden bij zorgaanbieders. Echter moeten we ook concluderen dat door wachtlijsten en het soms niet tijdig versturen van toewijzingen aan aanbieders door ons als gemeente, dat de mogelijkheid tot het declareren logischerwijs uitblijft. Waar van toepassing worden ook de saldi van Jeugd verrekend met de reserve sociaal domein. 

Vervoer 
Vanaf 1 augustus  2024 is een nieuwe vervoerder gestart en kennen we nieuwe tarieven. Er waren helaas diverse opstartproblemen, die samen met de andere twee gemeenten binnen ons perceel zijn geadresseerd. Inmiddels loopt het vervoer een stuk beter. 
Financieel gezien kunnen we stellen dat de nieuwe tarifering goed is uitgepakt, waarbij we wel moeten blijven kijken naar vervoer als geheel (Wmo-vervoer, Jeugdwetvervoer en leerlingenvervoer) en niet alleen naar de afzonderlijke onderdelen. De kosten zijn over de volle breedte binnen het budget gebleven. Dit heeft te maken met  goede prognoses . Het Jeugdwetvervoer laat een voordeel van € 50.000 zien en het Wmo-dagbestedings-vervoer en de regiotaxi een voordelig saldo  van € 65.000.  Een goede prognose van het leerlingenvervoer onder de nieuwe contractvoorwaarden  heeft geleid tot een budget waar we goed mee uitkwamen. 
* Saldi zijn nog onder voorbehoud van definitieve productieverantwoordingen.