Structurele en tijdelijke opvang vluchtelingen

Statushouders
Het behalen van deze taakstelling is de afgelopen tijd een lastigere opgave geworden. Dit komt deels door de stijgende aantallen en achterstanden van voorgaande jaren. Maar het heeft ook te maken met de situatie op de woningmarkt, in combinatie met het profiel van de gekoppelde statushouders. We zien een landelijke ontwikkeling dat er steeds meer alleenstaanden en alleengaanden (wachtend op gezinshereniging) gehuisvest moeten worden. Ondanks alle uitdagingen lukt het ons in 2025 de taakstelling (53) te realiseren en lopen we op dit moment van schrijven  in op de achterstanden van voorgaande jaren (4).

In 2026 streeft men na een gelijker speelveld voor alle woningzoekenden, ook statushouders. Het pakket bestaat uit drie pijlers: huisvesting, stabiele opvang en participatie/inburgering en kent een gefaseerde invoering – voorbereiding tot juli 2026, implementatie in 2026–2027 en volledige werking vanaf 2027. De minister streeft naar opvanglocaties die later tot reguliere woningen kunnen worden omgevormd. Het is een complexe kwestie met aanzienlijke uitvoeringsproblemen. De aangekondigde maatregel kan ongewenste gevolgen hebben voor het realiseren van de taakstelling.

Oekraïense vluchtelingen
De oorlog in Oekraïne duurt voort, waardoor Oekraïners nog steeds naar veiligere landen, waaronder Nederland, vluchten. Tot maart 2027 kunnen deze vluchtelingen hier verblijven onder de richtlijn tijdelijke bescherming (RTB), maar wat er daarna gebeurt is nog onduidelijk. De verwachting is dat de vluchtelingen zelf steeds meer moeten bijdragen in de kosten van de opvang. Het kabinet blijft zich inzetten voor de opvang van Oekraïense ontheemden en het aanbieden van de juiste voorzieningen. Hierbij blijft de focus liggen op het vergroten van participatie en zelfredzaamheid. De verwachting is dat de opvang in 2026 tenminste kostenneutraal uitgevoerd kan worden. De vraag naar opvangplekken én huisvesting van doelgroepen blijft onverminderd hoog en het advies is om een deel van het overgebleven geld in 2025, te gaan reserveren voor deze opvang.
 
Asielzoekers
Naast de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne moeten we ook vluchtelingen uit andere gebieden opvangen, asielzoekers. Voorlopig is de zogenaamde Spreidingswet nog steeds van kracht. De Spreidingswet moet zorgen voor voldoende opvangplekken en een betere spreiding van asielopvang over het hele land. Volgens het recente herverdeelbesluit heeft de gemeente een voorlopige taakstelling van 165 reguliere opvangplaatsen, waarvan 23 AMV geschikt voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Hoewel de raad ingestemd heeft met motie Opvang en huisvesting asielzoekers (M20) moet het college deze landelijke wetgeving uitvoeren. Dit leidt tot een spanning tussen gemeentelijke verantwoordelijkheden en lokale politieke wensen.  Het college blijft hierover in gesprek met de raad.