Houden van toezicht op naleving leerplicht, kwalificatieplicht en verzuimpreventie

Van school naar duurzaam werk – Verankering Leerrecht (Landelijke ontwikkelingen) 
In 2026 zal het wetsvoorstel 'Van school naar duurzaam werk' in werking treden. Dit voorstel biedt scholen, Doorstroompunten (voorheen bekend als Regionaal Meld- en Coördinatiepunten) en gemeenten meer mogelijkheden om jongeren tot 27 jaar te ondersteunen. Het richt zich specifiek op de overgang van school naar werk en het behoud van werk. Concreet betekent dit onder andere een verruiming van de doelgroep. Regionaal wordt via de Twentse Belofte geïnventariseerd wat de impact hiervan is voor de regio, en subregionaal wordt onderzocht welke aanpassingen nodig zijn. Indien nodig komen wij als college bij u als raad terug met nadere informatie. 

Daarnaast wordt in 2026 mogelijk ook het initiatiefvoorstel voor de verankering van het leerrecht vastgesteld. Dit wetsvoorstel beoogt de verankering van het leerrecht in de Leerplichtwet 1969 en andere onderwijswetten. Er wordt ruimte gecreëerd voor flexibele onderwijsvormen, zodat onderwijs beter aansluit bij de behoeften van leerlingen. Ook worden de verantwoordelijkheden van ouders, scholen en gemeenten duidelijker gedefinieerd en beter op elkaar afgestemd. De verankering van het leerrecht kan leiden tot extra taken voor onze leerplichtambtenaren, die in de toekomst tevens leerrechtambtenaren zullen zijn. Ook hierover komen wij, indien nodig, bij u als raad terug.

Regionale leerplichtambtenaar NT2
Door de regiogemeenten is ingestemd met het aanstellen van een subregionale leerplichtambtenaar NT-2 gedurende de pilotperiode van 2 jaar. Door toename van ontheemden (asielzoekers/statushouders en Oekraïners) in het onderwijs zien de lokale leerplichtambtenaren een behoorlijke toename van werkdruk. Deze leerlingen hebben allemaal een gezamenlijk kenmerk, namelijk ze gaan of naar PO Het Palet (locatie Almelo of Rijssen) of naar VO ISK Erasmus, locatie Almelo. Vanuit het onderwijs en de regionale leerplichtambtenaren wordt sterk aangedrongen op een eenduidige leerplichtbenadering van deze doelgroep, met name vanwege taalproblemen en culturele achtergronden. De pilot is gepland tot het einde van het schooljaar 2025–2026, wat betekent dat er nog één jaar resteert. Vanwege een tijdelijke wijziging in de personele bezetting is de vraag over een eventuele voortijdige beëindiging van de pilot versneld op tafel gekomen. Met de huidige capaciteit is voortzetting tot november 2025 haalbaar. In april 2026 zal binnen de subregio opnieuw overleg plaatsvinden over de voortzetting van de pilot en de mogelijke vorm die deze zou kunnen aannemen. Tegen die tijd is er naar verwachting meer duidelijkheid over eventuele AMV-locaties en het aantal DUO-meldingen over het schooljaar 2025–2026. Op basis van die informatie kan er een onderbouwde beslissing genomen worden over het al dan niet voortzetten van de inzet van een regionale leerplichtambtenaar NT2. 

Voorstel borging en uitbreiding extra leerplichtambtenaar
De raad heeft tijdelijk extra middelen beschikbaar gesteld voor leerplicht, met een nadrukkelijke focus op preventieve werkzaamheden. Uit de evaluatie blijkt dat deze investering goed aansluit bij de doelen van de motie: het voorkomen van zwaardere problematiek en het versterken van preventieve en laagdrempelige hulpverlening. Door de grotere zichtbaarheid en inzetbaarheid van leerplichtambtenaren kunnen passende interventies sneller worden ingezet. Dit bevordert de aanwezigheid op school en draagt bij aan de ontwikkeling van jongeren. 

Als gevolg van de bespreking van de evaluatie Motie uitbreiding leerplicht en leerlingenvervoer in het debat van 9 september jl. is aangegeven dat binnen het college besproken zou worden om extra formatie voor leerplicht op te nemen in de primaire begroting 2026.  Aangezien in 2026 er al 24 uur incidenteel beschikbaar is vanuit de motie, wordt er voorgesteld om in 2026 leerplicht structureel uit te breiden met 13 uur per week. Dit kost €35.000 voor 2026. Vanaf 2027 stellen we voor om de uren leerplicht uit te breiden met 37 uur structureel à €99.000. De uitbreiding met 37 uur is daarmee een noodzakelijke minimale stap om de basis op orde te brengen en voorbereid te zijn op verwachte veranderingen. In 2027 kan, mede in het licht van de verankering van het leerrecht en de mogelijke uitbreiding van taken en rekening houdend met  werklastverzwarende maatregelen die specifiek in Twenterand van toepassing zijn nader gekeken worden wat nodig is.