Financiële ontwikkeling sociaal Domein
Financiële ontwikkelingen
In deze begroting s er voor gekozen om bij de doelenbomen de financiële ontwikkelingen te beschrijven, zoals bijvoorbeeld de voorjaarnota jeugd. Helaas blijven er zorgen en grote mutaties en ook stevige risico's (zie de paragraaf weerstandsvermogen). Het inbedden van nieuwe (beleids)ontwikkelingen in onze organisatie, met name ook bij sociale zaken maar ook bij de Wmo en jeugd vergen stevige inspanningen en vaak extra middelen. Denk hierbij aan de Pgb 2.0, de eigen bijdrage Wmo, de hervormingsagenda jeugd en het Toekomstscenario. Binnen het sociaal domein willen we hierbij planmatig werken met realistische plannen en duurzame oplossingen waarin integraal dienstverlening, beleid, uitvoering en bedrijfsvoering integraal samenkomen. De uitvoeringskracht van gemeenten - zo ook Twenterand - staat fors onder druk en zoals door de hele begroting zichtbaar is moet extra worden ingezet om de basis op de orde te krijgen. Dit vergt soms een dubbele inspanning.
Financiën Wmo
In de septembercirculaire 2024 is bekend gemaakt dat (een nader te bepalen deel van) de Wmo niet langer via de algemene uitkering van het gemeentefonds gaat, maar via een aparte financiering. Vooruitlopend op de gekozen bekostigingsvorm is in de septembercirculaire 2024 vanaf 2026 een jaarlijks bedrag opgenomen voor demografie (vergrijzing). Een gedeelte hiervan is bedoeld voor de maatwerkvoorzieningen. Deze middelen worden gereserveerd om de kosten die te maken hebben met de vergrijzing op te vangen.
Deze zomer lazen wij ook een belangrijke uitspraak van de Centrale Raad van Beroep (CRvB). Een groep pgb-zorgverleners valt vanaf 2026 niet meer onder de Regeling dienstverlening aan huis (Rdah), maar volledig onder het gewone arbeidsrecht. Dat betekent bijvoorbeeld dat ze bij ziekte recht hebben op 2 jaar doorbetaling van loon, en dat ze verzekerd zijn voor werkloosheid en arbeidsongeschiktheid. De pgb-tarieven moeten hierop worden aangepast. Gemeenten worden hier door het Rijk voor gecompenseerd, maar het is nog onduidelijk wat dit concreet voor Twenterand betekent. Wij bestuderen deze uitspraak en komen er indien nodig volgend jaar (waarschijnlijk bij de berap) op terug.
In de kadernota 2026 meldden we dat er per januari 2026 een inkomensafhankelijke bijdrage geldt voor maatwerkvoorzieningen binnen de Wmo. Dit zou het huidige abonnementstarief vervangen. Dit wetsvoorstel is echter aangehouden en naar verwachting treedt deze nieuwe regelgeving in per januari 2027.
De doordecentralisatie Beschermd Wonen en de invoering van het bij behorende nieuwe verdeelmodel zijn verder uitgesteld tot in ieder geval 1 januari 2026. De doordecentralisatie gaat gepaard met een korting op het budget Beschermd Wonen. De exacte korting op de rijksbijdrage als ook het ingroeipad zijn op dit moment echter nog niet bekend. Een verkenning hierop loopt nog.
Wmo kosten ervaren wij als een potentiële financiële tijdbom (i.c.m. vergrijzing en zorgzwaarte o.a. vanwege toename dementie). In navolging van de berap 2025 zijn we genoodzaakt om voor 2026 en verder een bedrag van € 546.000 bij te ramen. We zien hier een stijging van het aantal cliënten en hoge tarieven wegens de AmvB Reële tarieven. Uiteraard zijn we actief rond besparingen zoals valpreventie, krachtig ouder worden, enz. Hier gaan we mee door. Bij de Wmo begeleiding en dagbesteding zien we juist dat de verwachtte hoge clientaantallen uitblijven en wordt ook hier in navolging van de berap 2025 voorgesteld dit budget af te ramen met € 312.000.
Adviseur bedrijfsvoering sociaal domein
De raad heeft per amendement in de kadernota geen structurele middelen beschikbaar gesteld voor deze functie. Uit de toelichting tijdens de raadsvergadering hebben wij geconstateerd dat de raad wel openstaat voor een tijdelijke functie (dekking reserve personeel). Gezien de noodzaak van deze functie en onze risico's die wij lopen is dit nu in deze begroting verwerkt.