Beschikbaar stellen en toewijzen van jeugdhulp

Meerkosten geïndiceerde jeugdhulp
De kosten van jeugdhulp blijven helaas zorgen baren. Na jaren van terugdringing van kosten bleek ineens in het najaar van 2024 dat een stevige kostenstijging ontstond en dat resulteerde in meerkosten in de jaarrekening van ca. € 600.000).  

Voor deze kadernota is uiteraard verdiepend gezocht naar de oorzaken hiervan en doorwerking naar 2026. Tijdens deze analyse werd het beeld niet rooskleuriger en bleek dat de kosten rond met name verblijf en ambulante jeugdhulp volgens onze prognoses fors gaan stijgen.  De belangrijkste oorzaken lichten we nu nader toe. 

Een eerste onderdeel in de verklaring hiervan is duidelijk omdat jeugdhulp een openeinderegeling betreft en gebleken is dat we nu de omstandigheid hebben dat we meer dan vroeger te maken hebben diverse extra dure indicaties en crisiszorg, ook door verhuizingen naar onze gemeente. Dit kan elke gemeente overkomen en nu is komt dit voor rekening van Twenterand voor meerdere personen. Om een indruk te geven kunnen we melden dat we voor één jeugdige in een dure verblijfsvoorziening (driemilieusvoorziening) spreken van een bedrag van €250.000 op jaarbasis. 

Andere oorzaken kunnen gevonden worden in factoren als intensievere en langdurigere trajecten, dit vanwege toegenomen problematiek maar ook onder invloed van wachtlijsten bij verwijzers als bij zorgaanbieders, maar ook bij onze toegang zoals u weet.  Landelijke specialistische zorg moet ook in bepaalde situaties worden ingezet hetgeen ook forse kostenstijgingen betreft. Opvallend is in onze eerste analyse dat totaal aantal jeugdigen (volume) niet noemenswaardig van invloed blijkt te zijn. Dit deel van de kosten overkomt ons en ook al zijn we kostenbewust in onze toegang en werken we zo preventief mogelijk, we moeten wettelijk de zorg bieden die nodig is. We ramen gezien onze financiële situatie scherp dus dan zijn ook overschrijdingen eerder aan de orde. 

Bijzondere omstandigheid dat per 2025 sprake is van inwerkingtreding van de nieuwe inkoop Jeugdhulp. Deze inkoop is tot stand gekomen in een tijd waar er veel veranderingen spelen in het zorglandschap c.q. het jeugdzorgstelsel. De hervormingsagenda en andere ontwikkelingen worden al elders benoemd in deze kadernota.  Gemeenten zijn gebonden aan het hanteren van reële tarieven. Er is sprake van stijging in de kosten en daardoor tarieven onder invloed van factoren als personeel(stekorten), wachtlijsten en kleinschaligheid en ombouw residentieel verblijf/JeugdzorgPlus. Binnen deze inkoop Jeugdhulp zit ook alle woon- en verblijfszorg. Op dit punt loopt Twente achter gezien landelijke ontwikkelingen en er worden veel kinderen uit huis geplaatst mede door een tekort van passende ambulante alternatieven.  Er wordt daarom in Twente via de Samenwerkingsagenda gezamenlijk gewerkt aan bijsturing op dit punt om de kosten te laten verminderen.  

Het exacte financieel effect van de nieuwe inkoop is vanwege onvoldoende en veranderende datasets nog niet mogelijk. Bij onze collega-gemeenten in Twente die dezelfde inkoop hebben is er op het moment van schrijven ook nog geen referentie of zich hier hetzelfde voordoet. Wij lijken als Twenterand dit als eerste te signaleren. Daarbij speelt ook nog de lopende omzettingen van indicaties van de oude naar het nieuwe inkoop en het goed implementeren van de inkoop bij bepaalde onderdelen bijvoorbeeld bij gezinshuizen. 

We weten in Twenterand wat we willen en blijven koersvast doorgaan in het treffen van beleids- en beheersmaatregelen om kostenstijgingen te beperken en te keren maar we hebben de wetenschap dat we dit niet op korte termijn zal resulteren in een verlaging van de kosten. We blijven daardoor geconfronteerd worden met een fors extra tekort waarvoor extra gelden benodigd zijn. In deze kadernota wordt daarom voorgesteld om als middenscenario in mogelijke bandbreedtes voorlopig al € 900,000 bij te ramen aanvullend aan het effect van € 600.000 uit de jaarrekening, in totaal dus €1.500.000.  Ook al is het bericht nog maar recent bekend, het college wil hierin transparant zijn naar de raad en moet hierin in deze kadernota anticiperen, maar wil ook bij voorbaat de begroting niet onnodig belasten.  

Het  college is er niet gerust op dat deze extra middelen afdoende zullen zijn en heeft direct opdracht gegeven tot intensievere verdiepende analyses – gezien de complexiteit zelfs op dossierniveau - en gevraagd om nader advies over deze situatie.  Zij wil nadere beslissingen hierover nemen op basis van specifiekere informatie. Enige doorlooptijd zal nodig zijn om voldoende data te verzamelen. Wij komen bij de berap 2025 en begroting 2026 hierop terug en zullen uiteraard de raad eerder informeren wanneer dit kan.  

Flexibel budget wachttijden Sociaal Domein mn pieken Wmo en jeugd
Door het beschikbaar stellen van een jaarlijks flexibel budget van € 137.020 voor zowel frontoffice (consulenten) als backoffice kunnen mogelijke pieken door een bovenmatig aantal aanvragen binnen het sociaal domein, met name bij Wmo en Jeugd, opgevangen worden. De dekking vindt plaats uit de reserve personeel.

Jeugdconsulent
Voorgesteld wordt de formatie van de jeugdconsulenten structureel uitbreiden met 2fte vanwege een toenemend aantal veiligheidszaken en autonome ontwikkelingen zodat we voldoen aan wettelijke eisen. De salariskosten á € 170.100 dekken we vanuit het verminderen van de zorgkosten want adequate inzet voorkomt duurdere zorg.