Omschrijving

Oekraïense vluchtelingen:
Nog steeds woedt de oorlog in Oekraïne voort. We zien dan ook nog steeds Oekraïense vluchtelingen instromen in de gemeentelijke opvang. Vanuit de signalen vanuit de gemeentelijke opvang zijn de signalen positief en er is een overzichtelijke en duidelijke organisatie opgericht voor instroom, huisvesting en begeleiding van de Oekraïense vluchtelingen. Dit vraagt nog dagelijks behoorlijke inspanningen van het ambtelijk apparaat. De lange termijn is ongewis. Recente peilingen onder de Oekraïense vluchtelingen geven wel een indicatie dat steeds een grotere groep ook na afloop van de oorlog het liefst in Nederland zou willen blijven. Men heeft hier inmiddels ook het leven opgebouwd met werk, school voor kinderen en een eigen sociaal netwerk. De mogelijk impact hiervan op de voorzieningen in bijvoorbeeld het sociaal domein en de woningmarkt zijn nu nog onzeker. Tot op heden kunnen we wel stellen dat de rijksoverheid ons conform belofte compenseert voor geleverde inspanningen om de opvang te realiseren en te organiseren. Dit levert geen directe druk op de begroting van de gemeente. Voor de lange termijn is dit echter minder zeker. De verwachtingen zijn dat werkende Oekraïners op termijn een eigen bijdrage moeten betalen. De inspanning ligt op het consolideren van de opvang. 

Asielopvang:
Naast de Oekraïense vluchtelingen is ook de druk op de reguliere asielvoorzieningen nog altijd hoog.
Gemeenten hebben met de invoering van de Spreidingswet een wettelijke taak in de opvang van asielzoekers. Het doel van de wet is te komen tot voldoende opvangplekken en een evenwichtiger verdeling van asielzoekers over provincies en gemeenten. Op basis van een capaciteitsraming is een indicatieve taakstelling vastgelegd. Twenterand heeft de opdracht gekregen om 183 asielzoekers op te vangen. Omdat gemeente Hengelo 83 asielzoekers voor Twenterand opvangt moet er nog voor 100 asielzoeker een locatie gevonden worden waar deze gehuisvest kunnen worden. Gemeenten moeten in september 2024 hun plannen aanleveren hoe zij hier invulling aan geven. De provincies hebben tot 1 november 2024 de tijd om afspraken te maken met gemeenten. Op die datum moeten ze hun opvangplannen bij het ministerie van Justitie en Veiligheid inleveren. De bewindspersoon voor asielopvang beoordeelt de twaalf plannen voor 1 januari 2025 en provincies krijgen vervolgens nog zes maanden de tijd om die te realiseren. 

Uit een recente capaciteitsraming asielopvang blijkt dat indicatieve taakstelling per gemeente op korte termijn met ca 30% zal toenemen. Daarnaast is er sprake is van een acute situatie in de asielopvang en is er een urgentie om met spoed acute noodopvang locaties te realiseren.

Op dit onderwerp is het zeer lastig in te schatten welke consequenties dit zal hebben voor ons als gemeente. Via de tussentijdse rapportage en de raadsinformatiebrieven wordt u geïnformeerd over de ontwikkelingen. Voor belangrijke besluiten wordt de raad in stelling gebracht. Aangegeven is dat het realiseren geen nadelige consequenties mag hebben voor de begroting van de Gemeenten. Een risico is dat de Twenterand geen of onvoldoende geschikte locatie(s) heeft die aan de criteria van het COA voldoen. Het uitgangspunt is dat ontwikkeling, exploitatie, opvang en begeleiding bij het COA ligt. Samenwerken met andere gemeenten kan een uitkomst bieden.  Tenslotte blijft voldoende draagvlak en communicatie essentieel in dit dossier.

Statushouders:
De doelstelling van de gemeente Twenterand is te voldoen aan de wettelijke taakstelling. In de 1e helft van 2024 moesten 36 statushouders gehuisvest worden. Ook moet de achterstand van 2023 in totaal 19 statushouders ingehaald worden. Door de woningnood zijn er te weinig woningen om ze te huisvesten en loopt Twenterand achter op de taakstelling. Er moeten aanvullende maatregelen genomen worden om aan de taakstelling van 2024 te kunnen voldoen. De financiële consequenties moeten nader uitgewerkt worden. Uw raad is geïnformeerd over de beoordeling van het Interbestuurlijk toezicht. De Provincie blijft de situatie monitoren. Tenslotte melden wij dat de inkoop voor taallessen in het kader van  inburgering weer gaat spelen.  Dit wordt in Twents verband opgepakt.